جوان آنلاین: عضو حقوقدان شورای نگهبان با انتقاد از بیعملی آژانس بینالمللی انرژی اتمی عنوان کرد: اساسنامه این آژانس بر استفاده و رشد صنعت صلحآمیز هستهای و کمک به توسعه صنعت هستهای کشورهای مختلف تأکید کرده است، حتی در معاهده NPT نیز اهداف اینگونه است، اما وقتی جمهوری اسلامی ایران اعتراض میکند و میگوید به تأسیسات هستهای من حمله شده و آژانس وظیفه دارد بررسی و از فعالیتها و تأسیسات صلحآمیز هستهای صیانت کند، بیانیه نمیدهد و هیچ عکسالعملی نشان نمیدهد.
عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در گفتوگویی اظهار کرد: در تجاوزاتی که رژیمصهیونیستی علیه کشورمان داشت، ترامپ صحبت از صلح از طریق قدرت کرد، در صورتی که در ماده اول مقدمه منشور ملل بر صلح از طریق مسالمتآمیز تأکید شده است، ولی ترامپ میگوید صلح از طریق قدرت! مراجع حل اختلاف در جهان ایجاد شده است تا اختلافات مسالمتآمیز حل شود، اما ترامپ از صلح از طریق قدرت سخن میگوید.
کدخدایی ادامه داد: امریکا و برخی کشورهای غربی مسیر نظام بینالملل را تغییر دادهاند. این وضعیت در بین صاحبنظران و اندیشمندان بینالمللی مخالفانی دارد. ما نیز نباید اجازه دهیم چنین چیزی شکل بگیرد، اما واقعیتها همین است.
وی درباره آژانس بینالمللی اتمی هم گفت: اساسنامه این آژانس بر استفاده و رشد صنعت صلحآمیز هستهای و کمک به توسعه صنعت هستهای کشورهای مختلف تأکید کرده است، حتی در معاهده NPT نیز اهداف اینگونهای هست، اما وقتی جمهوری اسلامی ایران اعتراض میکند و میگوید به تأسیسات هستهای من حمله شده و آژانس وظیفه دارد بررسی و از فعالیتها و تأسیسات صلحآمیز هستهای صیانت کند، بیانیه نمیدهد و هیچ عکسالعملی نشان نمیدهد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان تصریح کرد: رژیمصهیونیستی در دوره جنگ سرد و در سال ۱۹۸۱ حملهای به تأسیسات هستهای عراق کرد. شورای امنیت قطعنامهای صادر کرد که بر حق دانش و تأسیسات صلحآمیز هستهای عراق و هر کشور دیگری تأکید شده بود. منع تجاوز به تأسیسات هستهای، تنبیه متجاوز و پرداخت غرامت نیز در قطعنامه آمده بود. جمهوری اسلامی ایران در قضایای اخیر و تجاوزاتی که رژیمصهیونیستی و امریکا داشتند، از شورای امنیت تقاضایی داشت، اما شورای امنیت تنها جلسهای برگزار کرد، گفتوگویی انجام شد و هیچ تصمیمی گرفته نشد.
ضرورت همصدایی اعضای ملل متحد
کدخدایی به این نکته هم اشاره کرد که عضویت ما و کشورهای دیگر در سازمان ملل و نهادهای بینالمللی مربوط به امروز و فردا نیست و گفت: ایران از سال ۱۹۴۵ عضو سازمان ملل است و در کنفرانس سانفرانسیسکو به عنوان مؤسس ملل متحد شناخته شد. به هر حال این سازمانها اکنون وجود دارند و فعالیت و در برخی جهات نیز تلاش میکنند. ما معتقدیم کشورهای همسوتر نباید اجازه دهند حرکتی که برخی از کشورها همچون امریکا آغاز کردهاند در عرصه بینالمللی نهادینه شود.
این استاد حقوق بینالملل دانشگاه تهران گفت: تا زمانی که کشورهای زیادی به عنوان عضو ملل متحد نداشتیم و فضای دوقطبی در جنگ سرد وجود داشت، تمامی توسل امریکا به قطعنامههای شورای امنیت و نهادها و سازمانهای دیگر بود، اما از آن زمان به بعد وقتی که میبیند اکثریت دولتها بر جامعه بینالمللی غالب میشود، راه دیگری ایجاد میکند و سراغ دور زدن این سازمانها میرود.
این عضو شورای نگهبان اعلام کرد: امریکاییها روشها، نهادها و ابزارهای بینالمللی را تا زمانی قبول دارند که منافعشان را تأمین کند و تا زمانی که برخلاف منافع اینها حرکت بکنند، تحریم و تهدید نیز وجود دارد.
ضرورت پیگیریهای حقوقی برای دریافت غرامت
کدخدایی در پاسخ به سؤالی درباره دریافت غرامت و پیگیریهای بینالمللی اظهار کرد: معادلات بینالمللی در روابط بین کشورها تابعی از تحولات بینالمللی، تحولات بین آن کشورها و ظرفیتی که آن کشورها دارند، است. گاهی اوقات نیز ملاحظات سیاسی و دیپلماتیک وجود دارد، بنابراین همه اینها مؤثر هستند و یک مورد ساده مانند دعوای داخلی که ما مراجعه به دادگاهی کنیم، حکم غرامتی بگیریم و بعد بتوانیم آن را اجرا کنیم، نیست. در یک تعداد از پروندههایی که داریم و بعد از قانون اقدام متقابل انجام شده، آرای زیادی صادر شده است، اما نتوانستهایم اجرا کنیم. امریکاییها هم به همین صورت، آنها به ناحق پروندههایی علیه ما ایجاد و هر روز در دادگاههای داخلیشان آرایی علیه ما صادر میکنند، اما نتوانستهاند حکمی علیه ما اجرا کنند. اینها اقتضائات جامعه بینالملل است، اما نباید در این جهت ناامید باشیم.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان افزود: یک بحث تنبیهی در حوزه بینالملل داریم که اصطلاحاً «بیکیفرمانی» نامیده میشود. آیا ما باید اجازه بدهیم که اگر هر دولتی یا مقامی در کشورهای مختلف در عرصه بینالمللی مرتکب یک تخلف و تجاوز شد، رها کنیم یا اینکه پیگیریهایی را که میتوانیم انجام بدهیم؟ یک وقت است که در مقام دفاع مشروع هستیم و در همان موقع باید اقدام لازم را انجام بدهیم. زمانی که رژیمصهیونیستی تجاوزش را آغاز کرد، جمهوری اسلامی ایران هم محکم پاسخ داد، این یک بحث در عرصه مخاصمات مسلحانه است، ولی فراتر از اینها ما یک بحث فرامتن و یک بحث تنبیه متجاوز داریم. قطعنامهای که پس از تجاوز رژیمصهیونیستی به تأسیسات هستهای عراق صادر شد بر همین مسئله تأکید دارد، هم تنبیه متجاوز و هم تعیین و پرداخت غرامت. برای تعیین خسارت باید کمیتههای خاص در داخل و خارج از کشور تشکیل بشوند و ارزیابیها را انجام بدهند. در نهایت آن مرجع رسیدگیکننده تشخیص میدهد که میزان خسارتها تا چه حدی واقعی است و براساس آن رأی صادر میکند.
باید قدردان مردم باشیم
کدخدایی در بخش پایانی صحبتهایش گفت: باید از مردم خوبمان که در مواقع حساس و بحرانی پای منافع ملی کشور میایستند، قدردانی کنیم. مدیریت مقام معظم رهبری در این مقطع خاص تحسین دوست و دشمن را برانگیخت. من روز تاسوعا در یکی از اجتماعات بودم. یک آقایی آمد و گفت من از مخالفان هستم ولی میخواهم دست مقام معظم رهبری را به دلیل تدابیری که در ۱۲روز جنگ داشت، ببوسم.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان تأکید کرد: نباید سراغ اختلاف سلیقههایی که در هر جامعه و کشوری است، برویم. باید به منافع کلان ملی توجه کنیم. باید ببینیم منافع کلان ملیمان چیست و دشمن مشترکمان کیست؟ حضرت امام فرمود که همه فریادها را بر سر امریکا بزنید. در مواقعی که اختلاف سلیقهها و مسائل سیاسی مطرح میشد، ایشان توجه میدادند که دشمن اصلی امریکاست و باید تمام توجهمان به سمت دشمن اصلی باشد.
کدخدایی اظهار کرد: باید به مشکلات مردم خوبمان رسیدگی شود. باید فراتر از بحثهای سیاسی گوش به فرمان مقام معظم رهبری باشیم و براساس تدابیر ایشان در راستای منافع ملی حرکت کنیم. اگر در این مسیر حرکت کنیم، هیچ دشمنی نمیتواند، ضربه اساسی به نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع مردم بزند. مردم خوب ما همیشه در صحنه هستند و باید قدردان باشیم و ارزش این نعمت بزرگ یعنی مردمسالاری دینی را که امام خمینی (ره) ایجاد کردند و مقام معظم رهبری مرتب بر آن تأکید میفرمایند، حفظ کنیم.